TRAFİK KAZALARINDA SİGORTA ŞİRKETİNİN RÜCU HAKKI

Trafik kazası meydana geldikten sonra taraflar kusurları oranında birbirlerinin sigorta şirketine başvuru yaparak hem kendi zararının hem arabada meydana gelen zararın karşılanmasını isteyebilirler. Zorunlu Mali Trafik Sigortası kapsamında kendisine başvuru yapılan sigorta şirketleri bu zararı gidermekle mükelleftir. Vatandaşın zararı giderildikten sonra Sigorta şirketi rücu sebebi bulunuyor ise araç sahibine ödediği tazminatı kendisine ödemesi için rücu eder. Bu yazımızda rücu, sigorta şirketinin rücu etme şartları gibi konulara değinilecektir.

RÜCU NEDİR?

TDK’ye göre rücu; Geri dönmek, vazgeçmek, sözünden caymak anlamlarına gelir. Sigorta şirketleri tarafından sık kullanılır. Sigorta şirketleri için ise yapılan sigorta poliçesindeki (sözleşme) yükümlülüklerden cayma hakkının bulunmasıdır. Sigorta şirketi meydana gelen trafik kazasında zarar meydana geldiğinde bunu gidermekle yükümlüdür. Ancak bazı durumlarda Sigorta Şirketi kişinin zararını ödedikten sonra motorlu araç işletenine rücu edebilir.

KTK Madde 99: “Sigortacılar, hak sahibinin zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartlarıyla belirlenen belgeleri, sigortacının merkez veya kuruluşlarından birine ilettiği tarihten itibaren sekiz iş günü içinde zorunlu mali sorumluluk sigortası sınırları içinde kalan miktarları hak sahibine ödemek zorundadırlar.”

Bu kanun maddesi uyarınca Sigorta Şirketi kendisine başvuru yapıldığı tarihten itibaren 8 iş günü içerisinde başvuranın zararını gidermekle yükümlüdür. Ancak rücu kapsamına giren şartlarda sigortacı zarar gören kişiye zararı öder daha sonra motorlu araç sahibine veya işletenine rücu edebilir. Buradaki esas amaç zorunlu sigortalara olan güveni sağlamaktır. Bu şekilde iyiniyetli 3. kişinin hakkı korunmaktadır.

Bazı durumlarda sigortacı zarar gören kişiye tazminatı öder, daha sonrasında motorlu araç işletenine rücu edebilir. Buradaki amaç zorunlu sigortalara olan güveni korumaktır.

Maddi ve bedensel zararlar Sigorta Şirketlerinin sorumluluğuna girmektedir. Bunun dışında trafik kazası sonrası araçta değer kaybı meydana gelmişse bu zararın da Sigorta tarafından ödenmesi gerekmektedir.

Sigorta şirketinin trafik kazası sonucu karşılayacağı zararlar;

• Sağlık giderleri,
• Sakatlanma ve ölüm,
• Maddi zararlar,

SİGORTA ŞİRKETİNİN RÜCU ETME ŞARTLARI NELERDİR?

Karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartlarında sigorta şirketinin sigortalıya rücu sebepleri sayılmıştır.

Sigortalıya başlıca rücu nedenleri;

• Trafik kazası sonucu zararın sigortalının veya sorumlu olduğu kişilerin ağır kusuru veya kasti hareketi sonucu meydana gelmiş olması,
• Trafik kazası aracı süren kişinin ehliyetsiz olması veya trafik kurallarının ağır kusur ile ihmali ile meydana gelmiş olması,
• Aracın, alkollü veya uyuşturucu madde etkisinde iken kullanılmış olması,
• Yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçta yolcu taşınması veya aracın istiap haddinin aşılmış olması,
• Sigortalı karşı tarafın zararını karşılamadığından zararda artış meydana gelmiş olması,
• Trafik kazası sonucu aracın çalınması halinde çalınma veya gasp olayının sigortalının veya sorumlu olduğu kişilerin kusurlu olduğunun tespit edilmesi olarak sayılmıştır.

Kısaca ZMSS Poliçe Genel Şartlarının 4. maddesinde düzenlenmiş olan ağır kusur veya kasıt hali, ehliyetsiz motorlu araç kullanmak, oto yarışına katılma, uyuşturucu veya alkollü olarak araç kullanmak, istiap haddinin aşılmış olması, aracın çalınması veya gasp edilmesinde işleteninin kusuru gibi hallerde sigortacı sigortalısına rücu edebilir.

RÜCU HAKKI KAPSAMI

Sigorta şirketinin sigortalıya rücu edebileceği tazminat miktarı, sigortalı araç sürücüsünün kusur oranına ve zarar görenlerin zararlarına göre belirlenir.

Sigorta şirketi yukarıda sayılan maddeler dışında rücu hakkını ileri süremez. Bunun yanında bazen rücu edilecek sebep olmasına rağmen sigorta şirketi rücu ettiği miktardan fazlasını sigortalıdan istemiş olabilir. Bunlar için yapılan rücu ve başlatılan icra takibine itiraz yasal yollarla mümkündür.

ZMMS Genel Şartlarında sayılan tüm nedenler sigorta şirketinin sigortalıya rücu başlatması için yeterli değildir. Sayılan rücu sebepleri ile meydana gelen kaza arasında uygun illiyet (nedensellik) bağı bulunması gerekir. Bir örnekle açıklamak gerekirse;

A aracı B aracı ile çift taraflı trafik kazasına karışmıştır. B aracının sürücüsü alkollüdür. Ancak kaza B aracının önüne aniden köpek çıkması nedeniyle direksiyon kırması sonucu A aracına çarpması şeklinde meydana gelmiştir.  Bu olayda B aracının alkollü olması ile kazanın arasında illiyet bağı bulunmamaktadır. Çünkü sürücü alkollü olsa da olmasa da bu olay gerçekleşecektir. Bu nedenle sigorta şirketinin B aracının sigortalısına rücu hakkı bulunmamaktadır.

Taksirle yaralama suçu Yargıtay kararı örneği;

“O halde, kazanın meydana gelmesinde diğer araç sürücüsü … ‘ün kusurunun sadece alkol nedeni ile verilmiş olması ve 05.10.2015 havale tarihli nörolog, avukat ve trafik polisinden oluşan bilirkişi heyetinden alınan raporda kazanın münhasıran alkolün etkisi ile meydana gelmiş olduğunun tespit edilmiş olması karşısında somut olayda rücu sebebi gerçekleşmiştir. Sigorta şirketinin rücu edebileceği tazminat tutarı, sigortalı araç sürücüsünün kusur oranına ve zarar görenlerin gerçek zararına göre belirlenir. Mahkemece, dava dışı zarar gören yaralı sürücü … ‘ün gerçek zararı araştırılarak davacı … şirketinin rücu edebileceği miktar belirlenip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.” Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 24.10.2019, E.2017/1577 K.2019/9897

Av. Beyza KASIM

Trafik kazalarından kaynaklı olarak maddi, manevi ve destekten yoksun kalma tazminat haklarınız hakkında daha fazla bilgi ve destek için alanından uzman avukat kadromuzla sizlere hukuki bilgi ve danışmanlık hizmeti sağlamaktan mutluluk duyar, sizleri her türlü hizmet için ofisimize bekleriz. Ayrıca iletişim sayfamızdan hemen bizlere ulaşabilirsiniz!